MÙI

Con đường chỉ còn giữ lại cái tên như một hoài niệm về chuyến đi không tới đích. Tiếng vó ngựa, mùi phân và hơi thở phì phì của nó không còn nữa, nhưng mùi hoi nồng của những cái quầy thịt vẫn còn mãi trong bầu khí quyển. 

Có gì dai dẳng và trung thành hơn mùi? Mỗi lần đi qua một cái chợ với quầy thịt tôi lại nhớ đến con đường ấy và tôi nhận ra một điều: những người bán thịt, dù là người Pháp, Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Tư hay Trung Quốc, đều có những nét, những cử chỉ, cách nói chuyện giống hệt nhau và đều mang một mùi giống hệt nhau. Ngay cả khi họ đã bỏ chiếc áo khoác màu trắng hay cái tạp dề trên người ra và lẫn lộn vào một đám đông, với những người đã từng có dịp quan sát, nếu tinh ý, vẫn có thể nhận ra họ, những người vốn luôn hít thở, ngập ngụa trong máu và thịt súc vật. Ký ức về mùi là thứ bền chặt nhất so với ký ức âm thanh, màu sắc hay sự kiện; nó sinh ra cùng lúc với con người và cũng sẽ từ bỏ cuộc đời cùng lúc với con người. 

Albert Camus nói tuổi thơ ông sống trong sự nghèo khó nhưng ánh nắng mặt trời rực rỡ của Địa Trung Hải đã làm cho ông trở thành giàu có. Còn sự giàu có của tôi là mùi. Có thời gian tôi chỉ thích đi lại trên một con đường vì ở đó có một loại hoa tím cánh mỏng của hai hàng cổ thụ tỏa ra một mùi hương mát dịu, say đắm, nhất là sau mỗi cơn mưa. 

Một lần tôi hỏi cô bạn gái đi bên cạnh có ngửi thấy mùi gì không? Và tôi đã phải buồn hết sức khi cô tròn mắt nhìn tôi nói, không, không ngửi thấy mùi gì hết. Nghe nói hai hàng cây ấy bây giờ đã bị đốn hạ. Nhắm mắt lại và đóng hết cửa sổ của não, của tai, để cho những mùi hương chung quanh dẫn đi là cách giản dị nhất mỗi lần tôi muốn tìm kiếm lại những gì quen thuộc đã mất mát. Xếp tàn y lại để dành hơi.

Tác giả: Nhà văn Vũ Thành Sơn